6. Sınıf İstatistiksel Araştırma Süreci 1. Tema Değerlendirme Testleri, Test Soruları ve Cevapları

6. sınıf Matematik dersinin İstatistiksel Araştırma Süreci konusu, öğrencilere veri toplama, düzenleme ve yorumlama becerileri kazandırmayı hedefler. Bu tema, günlük hayatta karşılaşılan sorunlara sayısal verilerle nasıl yaklaşılacağının temellerini atar. Öğrenciler, bir araştırma sorusu belirlemekten başlayarak, verileri çeşitli grafiklerle görselleştirmeye ve bu grafikleri okuyup anlamlandırmaya kadar uzanan sistematik bir süreci öğrenirler. Bu süreç, analitik düşünme ve problem çözme yeteneklerinin gelişimine önemli bir katkı sağlar.

• Araştırma sorusunu belirleme ve sorusunun uygunluğunu sorgulama
• Veri toplama yöntemlerini seçme (anket, gözlem, deney vb.)
• Toplanan ham verileri düzenleme ve sınıflandırma
• Sıklık tablosu ve sütun grafiği oluşturma
• Ortanca (medyan), tepe değer (mod) ve aritmetik ortalama gibi merkezî eğilim ölçülerini hesaplama
• Verileri yorumlayarak sonuç çıkarma ve genel bir değerlendirme yapma
• Araştırma sürecinin her aşamasını raporlama

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Bir sınıftaki öğrencilerin en sevdiği meyveleri belirlemek için bir anket yapılıyor. Ankete katılan 24 öğrenciden $ rac{1}{4}$'ü elma, $ rac{1}{3}$'ü muz, kalanlar ise çilek cevabını veriyor. Buna göre, bu anket sonucuna uygun bir daire grafiği çizildiğinde, çilek sevenleri gösteren daire diliminin merkez açısı kaç derece olur?
A) 120°
B) 150°
C) 180°
D) 210°
Çözüm: Toplam öğrenci sayısı 24'tür. Elma sevenler: $24 rac{1}{4} = 6$ kişi. Muz sevenler: $24 rac{1}{3} = 8$ kişi. Çilek sevenler: $24 - (6+8) = 10$ kişi. Bir daire grafiğinde tam daire 360°'dir. Çilek diliminin merkez açısı: $ rac{10}{24} 360° = 150°$. Doğru cevap: B

2. soru: Bir marketteki 4 farklı marka sütün bir haftalık satış adetleri sırasıyla 80, 60, 100 ve 120'dir. Bu verilere uygun bir sütun grafiği çizilecektir. Grafikte dikey eksen 0'dan başlayıp 20'şer birim artmaktadır. Buna göre, en çok satan markanın sütun yüksekliği, en az satan markanın sütun yüksekliğinden kaç birim fazladır?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Çözüm: En çok satan marka: 120 kutu. En az satan marka: 60 kutu. Dikey eksen 20'şer arttığı için, 20 kutu 1 birim yüksekliğe denk gelir. En çok satanın yüksekliği: $120 / 20 = 6$ birim. En az satanın yüksekliği: $60 / 20 = 3$ birim. Aradaki fark: $6 - 3 = 3$ birim. Doğru cevap: B

3. soru: Bir şehirde 5 gün boyunca ölçülen ortalama sıcaklık değerleri sırasıyla 12°C, 15°C, 18°C, 14°C ve 16°C'dir. Bu verilerle bir çizgi grafiği oluşturuluyor. Grafikte sıcaklık değerleri dikey eksende 2°C'lik artışlarla, günler ise yatay eksende gösteriliyor. Buna göre, grafikteki en yüksek nokta ile en düşük nokta arasındaki dikey mesafe kaç birimdir?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Çözüm: En yüksek sıcaklık 18°C, en düşük sıcaklık 12°C'dir. Aralarındaki fark: $18 - 12 = 6$°C. Dikey eksen 2°C'lik artışlarla çizildiği için, 2°C = 1 birim kabul edilir. Bu durumda 6°C'lik fark, $6 / 2 = 3$ birim yüksekliğe denk gelir. Doğru cevap: B

4. soru: Bir okulda düzenlenen kitap okuma kampanyasında 30 öğrencinin 1 ayda okuduğu sayfa sayılarının aritmetik ortalaması 240'tır. Kampanya sonunda 5 öğrenci daha ekleniyor ve bu 5 öğrencinin okuduğu ortalama sayfa sayısı 300 oluyor. Tüm grubun yeni aritmetik ortalaması kaçtır?
A) 244
B) 246
C) 248
D) 250
Çözüm: İlk 30 öğrencinin toplam sayfa sayısı: $30 240 = 7200$ sayfa. Sonradan eklenen 5 öğrencinin toplam sayfa sayısı: $5 300 = 1500$ sayfa. Tüm grubun toplam sayfa sayısı: $7200 + 1500 = 8700$ sayfa. Toplam öğrenci sayısı: $30 + 5 = 35$. Yeni ortalama: $8700 / 35 = 248.57...$ yani 248 sayfa (tam sayı olarak). Doğru cevap: C

5. soru: Bir sınıftaki 20 öğrencinin matematik sınavından aldığı notların dağılımı aşağıdaki gibidir: 4 öğrenci 70, 6 öğrenci 80, 7 öğrenci 90 ve 3 öğrenci 100 almıştır. Bu veri grubunun tepe değeri (mod) $M$, ortancası (medyan) $O$ ve aritmetik ortalaması $A$'dır. Buna göre $M + O + A$ toplamı kaçtır?
A) 240
B) 250
C) 255
D) 260
Çözüm: Tepe Değer (Mod M): En sık tekrar eden not 90'dır (7 kişi). $M = 90$. Ortanca (Medyan O): 20 öğrenci olduğu için ortanca 10. ve 11. notların ortalamasıdır. Notlar küçükten büyüğe sıralanırsa: 70,70,70,70, 80,80,80,80,80,80, 90,90,90,90,90,90,90, 100,100,100. 10. ve 11. notların ikisi de 80'dir. Ortalama 80. $O = 80$. Aritmetik Ortalama (A): Toplam puan = $(470) + (680) + (790) + (3100) = 280 + 480 + 630 + 300 = 1690$. $A = 1690 / 20 = 84.5$. Toplam: $M + O + A = 90 + 80 + 84.5 = 254.5$ yani 255. Doğru cevap: C

6. soru: Bir araştırmacı, bir bitkinin boyunun 4 hafta boyunca her gün aynı saatte ölçülen değerlerini kaydediyor. İlk hafta bitkinin ortalama boyu 12 cm, ikinci hafta 15 cm, üçüncü hafta 18 cm ve dördüncü hafta 21 cm olarak ölçülüyor. Bu veriler kullanılarak bir sütun grafiği çiziliyor. Her haftanın ortalaması bir sütunla temsil ediliyor ve sütunların yüksekliği, dikey eksen 3 cm'lik artışlarla bölümlendirilmiş şekilde gösteriliyor. Buna göre, birinci ve dördüncü haftayı temsil eden sütunların yükseklikleri arasındaki fark kaç birimdir?
A) 2
B) 3
C) 4
D) 5
Çözüm: Birinci hafta ortalama boy: 12 cm. Dördüncü hafta ortalama boy: 21 cm. Aralarındaki fark: $21 - 12 = 9$ cm. Dikey eksen 3 cm'lik artışlarla bölümlendiği için, 3 cm = 1 birimdir. 9 cm'lik fark, $9 / 3 = 3$ birim yüksekliğe denk gelir. Doğru cevap: B

Anahtar Kelimeler: 6. sınıf matematik test çöz, istatistiksel araştırma süreci testi, 1. tema değerlendirme soruları, yeni nesil matematik testleri, kazanım testleri çöz