Eski Çağ'da Hukuk Test Çöz 9. Sınıf Tarih Soruları ve Cevapları

⚖️ 9. Sınıf Eski Çağ'da Hukuk

Hukuk, toplumların düzen içinde yaşayabilmesi için oluşturdukları kurallar bütünüdür. Eski Çağ'da hukuk, genellikle dini inançlarla ve kral buyruklarıyla iç içe geçmişti. Bu dönemde yazılı hale getirilen ilk kanunlar, insanlık tarihinin en önemli adımlarından biri olmuş ve "yazılı hukuk" kavramının temellerini atmıştır. Bu konuyu öğrenmek, günümüz hukuk sistemlerinin kökenlerini anlamamızı sağlar.

📜 Yazılı Hukukun Doğuşu ve Önemi

Toplumlar büyüdükçe ve karmaşıklaştıkça, sözlü kurallar yetersiz kalmaya başladı. Bu nedenle, kuralların herkes tarafından bilinmesi ve keyfi uygulamaların önüne geçilmesi için kanunlar yazılı hale getirildi. Bu durumun en önemli sonuçları şunlardır:

• ✅ Kesinlik ve Kalıcılık: Kurallar yazılı olduğu için unutulmuyor ve değiştirilmesi zorlaşıyordu.
• ✅ Eşitlik ve Nesnellik: Herkesin aynı kurallara tabi olması prensibi güçlenmeye başladı.
• ✅ Keyfiliğin Önlenmesi: Yöneticiler ve yargıçlar, yazılı kanunlara uymak zorunda kaldı.

💡 Örnek: Sümerler'de bir tarla anlaşmazlığı olduğunda, taraflar sözlü geleneğe değil, yazılı kanun tabletlerine bakarak haklarını arayabiliyordu. Bu, adaletin daha güvenilir olmasını sağlıyordu.

🏛️ Önemli Eski Çağ Hukuk Sistemleri

Eski Çağ'da birçok uygarlık kendine özgü hukuk sistemleri geliştirmiştir. Bunlardan en ünlü ve etkili olanları şunlardır:

📜 Sümer Kanunları

• 🕰️ Urgakina Kanunları (MÖ 2375): Tarihteki bilinen ilk yazılı kanunlardır. Özgürlük, mülkiyet hakları ve yolsuzlukla mücadele üzerine kuruluydu.
• ⚖️ Lipit-İştar ve Ur-Nammu Kanunları: Bu kanunlar, "kısasa kısas" (göze göz, dişe diş) yerine daha çok maddi tazminat (fidye) cezalarını öngörüyordu.

💡 Örnek: Ur-Nammu Kanunları'na göre, bir kişi başka birinin dişini kırarsa, iki mina (yaklaşık 1 kg) gümüş ödemekle cezalandırılırdı. Bu, cezanın fiziksel şiddet yerine ekonomik yaptırıma dönüşmeye başladığını gösterir.

⚔️ Hammurabi Kanunları

Babil Kralı Hammurabi'nin (MÖ 1792-1750) hazırlattığı bu kanunlar, Eski Çağ'ın en kapsamlı ve sistemli hukuk metnidir.

• 🗿 Anıtsal Nitelik: Kanunlar, herkesin görmesi için bir taş sütun (dikilitaş) üzerine yazılmıştır.
• 📏 "Göze Göz, Dişe Diş" (Kısasa Kısas): Cezalar genellikle işlenen suçun aynısıyla verilirdi. Bu, toplumda sınıf farkı gözetirdi.
• 👑 Sınıf Farkı: Kanunlar, toplumu soylular, hürler ve köleler olarak ayırıyor ve her sınıf için farklı cezalar öngörüyordu.

💡 Örnek: Hammurabi Kanunları'na göre, bir müteahhit yaptığı bir ev çöküp ev sahibinin ölümüne neden olursa, müteahhit ölümle cezalandırılırdı. Eğer ev sahibinin oğlu ölürse, müteahhidin oğlu öldürülürdü. Bu, kısasa kısas ilkesinin katı bir uygulamasıdır.

📜 Hitit Kanunları

Hititler (MÖ 1600-1200), Hammurabi'nin aksine daha insancıl ve fidye (tazminat) odaklı bir hukuk sistemi geliştirmişlerdir.

• 💰 Tazminat Sistemi: Cezaların çoğu, suçun mağduruna veya ailesine ödenen maddi tazminatlardan oluşuyordu.
• 🔍 Niyet Önemli: Hitit kanunlarında, suçun kazaen mi yoksa kasıtlı mı işlendiği araştırılır ve ceza buna göre belirlenirdi.

💡 Örnek: Hitit Kanunları'na göre, bir kişi kavga sırasında bir başkasını öldürürse, ölen kişinin ailesine 4 kişi (köle) tazminat olarak verilirdi. Ancak bu bir kazaysa, ceza 2 kişiye düşerdi.

🌍 Diğer Uygarlıklarda Hukuk

• 🇨🇳 Çin: Hanedanlıklar, toplumu kontrol etmek için katı ceza kanunları (Legalizm) oluşturmuştur.
• 🇮🇳 Hindistan: Toplumu düzenleyen kurallar, Manu Kanunları gibi dini metinlerde yer alıyordu ve kast sistemini meşrulaştırıyordu.
• 🏺 Yunanistan (Atina): Halk meclislerinin katılımıyla kanunlar yapılıyordu. Drakon ve Solon gibi kanun koyucular, demokrasinin temellerini atmışlardır.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf eski çağda hukuk test çöz, eski çağ hukuk test soruları, 9. sınıf tarih kazanım testleri, yeni nesil tarih testleri, yazılı hazırlık testleri