Demografik Dönüşüm Süreci ve Nüfus Piramitleri Test Çöz 9. Sınıf Coğrafya

9. sınıf Coğrafya dersinde işlenen "Demografik Dönüşüm Süreci ve Nüfus Piramitleri" konusu, toplumların nüfus yapısındaki değişimleri ve bu değişimlerin nedenlerini anlamaya yönelik temel bilgiler sunar. Demografik dönüşüm, bir toplumun doğum ve ölüm oranlarındaki değişimlerle şekillenen süreci ifade eder. Nüfus piramitleri ise bu sürecin görselleştirilmesinde önemli bir araçtır ve ülkelerin gelişmişlik düzeylerine göre farklılık gösterir. Bu konu, gelecekteki nüfus politikalarının belirlenmesinde de kritik bir rol oynar.

• Demografik dönüşüm, nüfusun yapısını etkileyen doğum ve ölüm oranlarındaki değişimlerdir.
• Nüfus piramitleri, yaş ve cinsiyet dağılımını gösteren grafiklerdir.
• Gelişmiş ülkelerde nüfus piramitleri çan veya çömlek şeklinde olabilir.
• Gelişmekte olan ülkelerde ise geniş tabanlı üçgen şeklinde piramitler görülür.
• Demografik dönüşümün aşamaları: yüksek doğum-ölüm, düşük ölüm, düşük doğum-ölüm.
• Nüfus politikaları, demografik dönüşüm sürecine göre şekillenir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Bir ülkede doğum oranları hızla düşerken, yaşlı nüfus oranı artmaktadır. Bu durum nüfus piramitlerinde nasıl bir değişime yol açar?
A) Geniş tabanlı üçgen şeklinde bir piramit oluşur
B) Tabanı dar, üst kısımları geniş bir piramit görülür
C) Piramidin her kademesi eşit genişlikte olur
D) Piramit ters dönmüş bir çan şeklini alır
E) Piramit tabanı geniş, orta kısımları dar olur
Çözüm: Doğum oranlarının düşmesi tabanın daralmasına, yaşlı nüfusun artması ise üst kısımların genişlemesine neden olur. Doğru cevap B'dir.

2. soru: Gelişmekte olan bir ülkede nüfus artış hızı yüksek, ancak son yıllarda kentleşme ve eğitim seviyesinin yükselmesiyle doğurganlık oranları düşmeye başlamıştır. Bu ülkenin 20 yıl sonraki nüfus piramidi için ne söylenebilir?
A) Tabanı çok geniş, üst kısımları dar bir piramit olacaktır
B) Orta kısımları şişkin, tabanı giderek daralan bir yapı görülecektir
C) Tüm yaş grupları eşit dağılım gösterecektir
D) Piramit yerine dikdörtgen bir şekil oluşacaktır
E) Üst kısımlar alt kısımlardan daha geniş olacaktır
Çözüm: Doğurganlığın düşmesi taban daralmasına, önceki yüksek doğumlar nedeniyle orta kısımların şişkin olmasına yol açar. Doğru cevap B'dir.

3. soru: Birleşmiş Milletler verilerine göre, Japonya'da 65 yaş üstü nüfus %28'e ulaşmıştır. Bu durumun olası sonuçları arasında hangisi gösterilemez?
A) Çalışan nüfusun vergi yükünün artması
B) Emeklilik yaşının yükseltilmesi
C) Genç nüfusun iş bulma oranlarının artması
D) Sağlık harcamalarının bütçedeki payının artması
E) Bakım hizmetlerine olan talebin artması
Çözüm: Yaşlı nüfus artışı gençlerin iş bulmasını kolaylaştırmaz, aksine ekonomik yük getirir. Doğru cevap C'dir.

4. soru: 2000 yılında geniş tabanlı bir nüfus piramidine sahip olan Türkiye, 2023 yılında tabanı daralmış bir piramide sahip olmuştur. Bu değişimin temel nedeni nedir?
A) Bebek ölüm oranlarının artması
B) Kadınların eğitim seviyesinin yükselmesi
C) Göçlerin hızlanması
D) Erkek nüfus oranının azalması
E) Kırsal kesimde yaşam standardının düşmesi
Çözüm: Nüfus piramidinin tabanının daralması doğurganlık oranlarının düşmesiyle ilgilidir, bunun temel nedeni kadınların eğitim seviyesinin yükselmesidir. Doğru cevap B'dir.

5. soru: Afrika'nın bazı ülkelerinde nüfus piramitleri hala geniş tabanlı üçgen şeklindedir. Bu durumun nedeni olarak hangisi gösterilemez?
A) Çocuk ölüm oranlarının yüksek olması
B) Aile planlaması hizmetlerinin yetersizliği
C) Ortalama yaşam süresinin kısa olması
D) Kentsel nüfus oranının yüksek olması
E) Geleneksel aile yapısının devam etmesi
Çözüm: Geniş tabanlı piramitler kırsal nüfusun fazla olduğu toplumlarda görülür, kentsel nüfus oranının yüksek olması tabanın daralmasına yol açar. Doğru cevap D'dir.

6. soru: Almanya'nın nüfus piramidi incelendiğinde, 45-55 yaş aralığının diğer yaş gruplarına göre daha kalabalık olduğu görülmektedir. Bu durumun nedeni ne olabilir?
A) 1960'lardaki baby boom döneminin etkisi
B) Son yıllarda artan göç dalgaları
C) Gençlerin erken yaşta evlenmesi
D) Kadınların geç yaşta anne olması
E) Yaşlı nüfusun azalması
Çözüm: Belirli bir yaş grubunun şişkin olması geçmişteki doğum artışlarıyla (baby boom) açıklanır. Doğru cevap A'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf demografik dönüşüm test çöz, nüfus piramitleri test soruları, yeni nesil nüfus testleri, 9. sınıf coğrafya kazanım testleri, lise 1 demografi testleri