Bileşiklerin Adlandırılması Test Çöz 9. Sınıf Soruları ve Cevapları

9. sınıf Kimya dersinde bileşiklerin adlandırılması, temel kimya bilgisi için önemli bir konudur. Bu konu, elementlerin belirli kurallara göre bir araya gelerek oluşturduğu bileşiklerin sistematik şekilde isimlendirilmesini kapsar. İyonik ve kovalent bileşiklerin adlandırma kurallarını öğrenmek, kimyanın temel kavramlarını anlamada büyük rol oynar. Doğru adlandırma, bileşiklerin formüllerini yazabilmek ve kimyasal reaksiyonları takip edebilmek için gereklidir.

• İyonik bileşikler: Metal + ametal veya metal + kök şeklinde oluşur.
• Kovalent bileşikler: İki ametalin elektron paylaşımıyla oluşur.
• Metalin adı + ametalin adı + "-ür" eki (örnek: Sodyum klorür).
• Değişken değerlikli metallerde Roma rakamı ile değerlik belirtilir (örnek: Demir(III) oksit).
• Kovalent bileşiklerde sayı önekleri kullanılır (örnek: Karbon dioksit).
• Asitlerin adlandırılmasında "-hidrik asit" veya "-ik asit" kuralları geçerlidir.
• Bazı yaygın köklerin (NO₃⁻: nitrat, SO₄²⁻: sülfat) adlandırması ezberlenmelidir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, laboratuvarda deney yaparken elindeki bileşiğin formülünün CaCO3 olduğunu görüyor. Bu bileşiğin günlük hayatta kireç taşı olarak bilindiğini fark ediyor. Ayşe, bu bileşiğin doğru adlandırılmasını araştırıyor.
A) Kalsiyum karbonat
B) Kalsiyum oksit
C) Kalsiyum nitrat
D) Kalsiyum sülfat
E) Kalsiyum klorür
Çözüm: CaCO3 bileşiği, kalsiyum (Ca2+) ve karbonat (CO32-) iyonlarından oluşur. Doğru adlandırma "Kalsiyum karbonat"dır. Doğru cevap A'dır.

2. soru: Mehmet, bahçesindeki bitkilerin daha iyi büyümesi için bir gübre satın alıyor. Gübre üzerinde NH4NO3 formülünü görüyor. Bu bileşiğin adını merak ediyor.
A) Amonyum sülfat
B) Amonyum nitrat
C) Amonyum klorür
D) Amonyum fosfat
E) Amonyum karbonat
Çözüm: NH4NO3 bileşiği, amonyum (NH4+) ve nitrat (NO3-) iyonlarından oluşur. Doğru adlandırma "Amonyum nitrat"dır. Doğru cevap B'dir.

3. soru: Zeynep, mutfakta temizlik yaparken NaHCO3 formüllü bir bileşik kullanıyor. Bu bileşiğin kabartma tozu olarak bilindiğini öğreniyor. Bileşiğin kimyasal adını merak ediyor.
A) Sodyum klorür
B) Sodyum karbonat
C) Sodyum bikarbonat
D) Sodyum sülfat
E) Sodyum nitrat
Çözüm: NaHCO3 bileşiği, sodyum (Na+) ve bikarbonat (HCO3-) iyonlarından oluşur. Doğru adlandırma "Sodyum bikarbonat"dır. Doğru cevap C'dir.

4. soru: Ali, bisikletiyle gezerken lastiği patlıyor. Tamirci, lastiği yapıştırmak için Fe2O3 formüllü bir bileşik kullanıyor. Ali, bu bileşiğin adını öğrenmek istiyor.
A) Demir sülfür
B) Demir oksit
C) Demir klorür
D) Demir nitrat
E) Demir karbonat
Çözüm: Fe2O3 bileşiği, demir (Fe3+) ve oksit (O2-) iyonlarından oluşur. Doğru adlandırma "Demir oksit"dir. Doğru cevap B'dir.

5. soru: Elif, su arıtma tesisinde çalışırken Al2(SO4)3 formüllü bir bileşik kullanıldığını görüyor. Bu bileşiğin suyu temizlemede kullanıldığını öğreniyor. Bileşiğin adını merak ediyor.
A) Alüminyum nitrat
B) Alüminyum klorür
C) Alüminyum sülfat
D) Alüminyum karbonat
E) Alüminyum fosfat
Çözüm: Al2(SO4)3 bileşiği, alüminyum (Al3+) ve sülfat (SO42-) iyonlarından oluşur. Doğru adlandırma "Alüminyum sülfat"dır. Doğru cevap C'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf bileşikler test çöz, bileşiklerin adlandırılması soruları, yeni nesil kimya testleri, kazanım testleri 9. sınıf, yazılı hazırlık testleri