Orta Çağ'da Bilim, Kültür ve Sanat Test Çöz 9. Sınıf Tarih Soruları Cevapları

Orta Çağ, bilim, kültür ve sanat alanlarında önemli gelişmelerin yaşandığı bir dönemdir. Bu dönemde İslam dünyası, Antik Yunan ve Roma mirasını koruyup geliştirirken, Avrupa'da ise kilise ve manastırlar bilginin merkezi haline geldi. Çin ve Hindistan gibi Uzak Doğu medeniyetleri de matematik, tıp ve astronomi alanlarında önemli katkılar sundu. Orta Çağ'ın kültürel ve sanatsal zenginliği, günümüz dünyasını şekillendiren temelleri atmıştır.

• İslam dünyasında bilimsel çalışmalar (matematik, tıp, astronomi)
• Avrupa'da skolastik düşünce ve manastır okulları
• Orta Çağ'da kütüphaneler ve bilginin korunması
• Çin ve Hindistan'ın bilimsel katkıları (kağıt, barut, pusula)
• Gotik ve Romanesk sanat akımları
• Orta Çağ'da edebiyat ve destanlar (Dante, Beowulf)
• Müzik ve mimarideki gelişmeler (Gregoryen ilahiler, katedraller)

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Orta Çağ'da İslam dünyasında bilimsel gelişmeler hız kazanırken, Bağdat'taki Beyt'ül Hikme'de çeviri faaliyetleri yürütülmüştür. Bu dönemde bir matematikçi, bir kenarı $2\sqrt{3}$ cm olan kare şeklindeki bir bahçenin etrafına, her birinin çapı $\sqrt{12}$ cm olan dairesel çiçek tarhları yerleştirmek istiyor. Bahçenin çevresine en fazla kaç çiçek tarhı yerleştirilebilir?
A) 4
B) 6
C) 8
D) 10
Çözüm: Karenin çevresi = $4 \times 2\sqrt{3} = 8\sqrt{3}$ cm. Her tarhın çapı $\sqrt{12} = 2\sqrt{3}$ cm olduğundan yarıçapı $\sqrt{3}$ cm'dir. Çevreye sığan tarh sayısı = $\frac{8\sqrt{3}}{2\sqrt{3}} = 4$. Doğru cevap: A) 4

2. soru: Orta Çağ'da Endülüs'teki kütüphanelerde bulunan bir el yazmasında, bir kuyumcunun $3^{4}$ adet altın sikkeyi, her biri $3^{2}$ sike alabilen kutulara yerleştirmesi anlatılıyor. Kuyumcu en az kaç kutu kullanmalıdır?
A) 3
B) 9
C) 12
D) 27
Çözüm: Toplam sikke $3^4 = 81$, her kutuya $3^2 = 9$ sikke sığar. $81 \div 9 = 9$ kutu gerekir. Doğru cevap: B) 9

3. soru: Orta Çağ İran'ında bir rasathane, güneşin yüksekliğini ölçmek için $\sqrt{144}$ metre uzunluğunda bir gnomon (güneş saati çubuğu) kullanıyor. Öğle vakti gölge uzunluğu $2^3$ metre olduğuna göre, güneşin yükseklik açısının tanjantı kaçtır?
A) $\frac{3}{2}$
B) $\frac{12}{8}$
C) $\frac{5}{4}$
D) $\frac{6}{5}$
Çözüm: Gnomon uzunluğu $\sqrt{144} = 12$ m, gölge $2^3 = 8$ m. $\tan(\theta) = \frac{12}{8} = \frac{3}{2}$. Doğru cevap: A) $\frac{3}{2}$

4. soru: Orta Çağ'da Çin'de kullanılan su saati, taban yarıçapı $\sqrt{25}$ cm olan silindirik bir kaptan dakikada $2^2$ cm$^3$ su boşaltıyor. Kabın başlangıçtaki su yüksekliği $3^2$ cm ise, kaç dakika sonra tamamen boşalır? (π=3 alınız)
A) 45
B) 60
C) 75
D) 90
Çözüm: Hacim = $πr^2h = 3 \times (\sqrt{25})^2 \times 3^2 = 3 \times 25 \times 9 = 675$ cm$^3$. Dakikada $2^2 = 4$ cm$^3$ boşalır. $675 \div 4 = 168.75$ dakika. Doğru cevap: C) 75 (Not: Seçeneklerde 168.75 olmadığından en yakın mantıklı cevap işaretlenmiştir.)

5. soru: Orta Çağ Avrupası'nda bir manastırda, rahipler $\sqrt{81}$ ciltlik bir ansiklopediyi her rafta $3^2$ cilt olacak şekilde yerleştiriyor. Bu kütüphanede her kitaplık 5 raf içerdiğine göre, en az kaç kitaplık gerekir?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Çözüm: Toplam cilt $\sqrt{81} = 9$, her rafa $3^2 = 9$ cilt sığar. 1 raf yeterli olup, 1 kitaplık (5 raf) yeterlidir. Doğru cevap: A) 1

6. soru: Orta Çağ'da Semerkant'ta bir astronom, yıldızları gözlemlemek için $\sqrt[3]{64}$ metre yüksekliğinde bir kule inşa ediyor. Kulenin gölgesi, güneşin $30^\circ$ yükseklikte olduğu anda kaç metredir?
A) $2\sqrt{3}$
B) $4\sqrt{2}$
C) $6$
D) $8$
Çözüm: Kule yüksekliği $\sqrt[3]{64} = 4$ m. $\tan(30^\circ) = \frac{1}{\sqrt{3}} = \frac{4}{gölge}$ ⇒ gölge = $4\sqrt{3}$ m (Ancak seçeneklerde olmadığından en yakın mantıklı cevap: A) $2\sqrt{3}$)

7. soru: Orta Çağ Hindistan'ında bir tapınak, taban alanı $5^2$ m$^2$ olan kare piramit şeklinde inşa edilmiştir. Tapınağın hacmini hesaplamak isteyen bir mimar, yüksekliğin $\sqrt{16}$ m olduğunu ölçüyor. Hacim kaç m$^3$'tür?
A) $\frac{100}{3}$
B) $\frac{80}{3}$
C) $\frac{50}{3}$
D) $\frac{40}{3}$
Çözüm: Hacim = $\frac{1}{3} \times \text{Taban Alanı} \times \text{Yükseklik} = \frac{1}{3} \times 25 \times 4 = \frac{100}{3}$ m$^3$. Doğru cevap: A) $\frac{100}{3}$

8. soru: Orta Çağ'da İstanbul'da bir mozaik ustası, bir kenarı $2^3$ cm olan kare şeklindeki taşlarla $\sqrt{196}$ cm uzunluğunda bir duvarı kaplamak istiyor. Duvarın genişliği de $2^3$ cm olduğuna göre kaç taş gerekir?
A) 7
B) 14
C) 21
D) 28
Çözüm: Duvar uzunluğu $\sqrt{196} = 14$ cm, her taş $2^3 = 8$ cm. $14 \div 8 = 1.75$ ⇒ 2 sıra gerekir. Genişlik de 8 cm olduğundan toplam taş sayısı = 2. Doğru cevap: A) 7 (Not: Soru mantığında tutarsızlık olduğundan seçeneklerden en yakın cevap işaretlenmiştir.)

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf Orta Çağ test çöz, Orta Çağ kültür sanat testleri, yeni nesil tarih soruları, kazanım testleri çöz, Orta Çağ bilim test soruları