Orta Çağ Medeniyetleri Testleri Çöz 9. Sınıf Test Soruları Cevapları

🏰 Orta Çağ Medeniyetleri

Orta Çağ, genellikle Batı Roma İmparatorluğu'nun yıkılışı (476) ile İstanbul'un Fethi (1453) arasındaki yaklaşık bin yıllık dönemi kapsar. Bu uzun süreç, dünya tarihinde büyük siyasi, sosyal ve kültürel dönüşümlerin yaşandığı, farklı coğrafyalarda birbirinden güçlü medeniyetlerin filizlendiği bir zaman dilimidir. Bu ünitede, Avrupa'dan Asya'ya, İslam coğrafyasından Afrika'ya kadar uzanan bu büyük medeniyet havuzlarını inceleyeceğiz.

🌍 Orta Çağ'da Dünya

Orta Çağ, tek bir dünya tarihi olarak değil, birbirinden bağımsız gelişen ancak zaman zaman kesişen farklı medeniyet havuzlarının tarihi olarak okunmalıdır. Bu dönemde:

• ➡️ Avrupa'da feodalite rejimi hüküm sürmüştür.
• 🕌 İslamiyet hızla yayılmış ve güçlü devletler kurulmuştur.
• 🐫 İpek ve Baharat Yolları üzerinden canlı bir ticaret ağı oluşmuştur.
• ⚔️ Haçlı Seferleri gibi büyük çatışmalar yaşanmıştır.

⚔️ Avrupa'da Orta Çağ

Batı Roma'nın çöküşünden sonra Avrupa'da siyasi birlik bozuldu. Merkezi krallıkların zayıflamasıyla ortaya çıkan feodalite (derebeylik) sistemi, bu dönemin en belirgin özelliğidir.

• 🏛️ Siyasi Yapı: Kral -> Senyör -> Vasal -> Serf şeklinde hiyerarşik bir yapı.
• ⛪ Kilisenin Gücü: Kilise, sadece dini değil, siyasi, ekonomik ve kültürel hayatta da çok güçlü bir kurumdu.
• 🛡️ Şövalyelik: Savaşçı bir sınıf olan şövalyeler, sadakat ve cesaret gibi kodlara sahipti.
• 🏰 Mimari: Romanesk ve Gotik tarzda katedraller, şatolar inşa edildi.

💡 Örnek: Bir senyör, kendisine askeri destek sağlayan bir vasala (şövalye) toprak verirdi (fief). Karşılığında vasal, senyöre sadakat yemini eder ve savaş zamanı onun yanında savaşırdı. Bu, toprağa dayalı bir karşılıklı yükümlülükler sistemidir.

🕌 İslam Medeniyeti

Hz. Muhammed'in vefatından sonra kurulan Dört Halife Devri'ni, Emeviler ve Abbasiler gibi büyük imparatorluklar takip etti. İslam medeniyeti, bilim, sanat ve felsefede Altın Çağ'ını yaşadı.

• 📚 Bilim ve Kültür: Bağdat'taki Beyt'ül Hikme (Bilgelik Evi) bir tercüme ve bilim merkeziydi. İbn-i Sina, El-Harezmi, Biruni gibi bilim insanları yetişti.
• 🏛️ Siyasi Yapı: Halife, hem dini hem siyasi liderdi. Emevilerde Arap milliyetçiliği, Abbasilerde ise daha evrensel (ümmetçi) bir politika izlendi.
• 🕍 Diğer Dinlere Yaklaşım: "Zımmi" statüsüyle gayrimüslimler, belirli bir vergi karşılığında inanç özgürlüğüne sahipti.

🏹 Türk-İslam Devletleri

Türkler, İslamiyet'i kabul ettikten sonra İslam medeniyetinin hem koruyucusu hem de geliştiricisi oldular. Orta Çağ'da öne çıkan bazı Türk-İslam devletleri:

• 📜 Karahanlılar (840-1212): İlk Müslüman Türk devleti. Kutadgu Bilig (Yusuf Has Hacip) ve Divan-ı Lügati't-Türk (Kaşgarlı Mahmut) gibi ölümsüz eserler bu dönemde yazıldı.
• 🔥 Gazneliler (963-1186): Sultan Mahmut döneminde Hindistan'a seferler düzenlendi. Firdevsi'nin Şehname'si bu dönemde yazıldı.
• 👑 Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157): Türklerin Anadolu'ya yerleşmesini sağlayan Malazgirt Meydan Muharebesi (1071) bu devlet döneminde kazanıldı. Nizamiye Medreseleri'ni kurdular.

🐫 Diğer Orta Çağ Medeniyetleri

Orta Çağ, sadece Avrupa ve İslam dünyasından ibaret değildi.

• 🦁 Bizans İmparatorluğu: Roma'nın devamı. Başkenti Konstantinopolis (İstanbul), ticaret ve kültür merkeziydi. Hukuk alanında Justinianus Kanunları önemlidir.
• 🛕 Hint Medeniyeti: Kast sistemi toplumu şekillendiriyordu. Matematikte "sıfır" rakamını buldular.
• 🏯 Çin Medeniyeti: Kağıt, matbaa, barut, pusula gibi dünyayı değiştiren buluşları yaptılar. Güçlü merkezi yönetim (Hanedanlar) vardı.
• ⚱️ Orta Amerika Medeniyetleri (Maya, Aztek, İnka): Astronomi, matematik ve mimaride ileri düzeydeydiler. Takvim sistemleri gelişmişti.

💡 Örnek: Orta Çağ'da Çin'de bulunan barut, İslam dünyası ve Avrupa'ya yayılarak savaş teknolojisini ve dolayısıyla siyasi dengeleri kökten değiştirmiştir. Bu, medeniyetler arası etkileşimin en çarpıcı örneklerinden biridir.