Lewis Nokta Yapısı Test Çöz 9. Sınıf Soruları ve Cevapları

9. sınıf Kimya dersinin önemli konularından biri olan Lewis Nokta Yapısı, atomların değerlik elektronlarını göstermek için kullanılan basit ve etkili bir yöntemdir. Bu yapı, kimyasal bağların oluşumunu ve moleküllerin elektron dağılımını anlamaya yardımcı olur. Atomların kararlı hale geçmek için nasıl elektron paylaştığını veya transfer ettiğini görselleştirir. Temel seviyede kimyasal bağların anlaşılması için önemli bir adımdır.

• Lewis nokta yapısı, atomların değerlik elektronlarını noktalarla gösterir.
• Ana grup elementlerinde değerlik elektron sayısı grup numarasına eşittir.
• Atomlar, kararlı soy gaz yapısına ulaşmak için elektron alışverişi yapar.
• Kovalent bağlar, elektronların paylaşılmasıyla oluşur ve Lewis yapısıyla gösterilir.
• İyonik bağlarda elektron transferi gerçekleşir ve iyonlar oluşur.
• Yapılırken oktet kuralına (8 elektron) veya dublet kuralına (2 elektron) dikkat edilir.
• Formal yük hesaplamaları, moleküllerin en kararlı yapısını belirlemeye yardımcı olur.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, laboratuvarda su (H₂O) molekülünün Lewis nokta yapısını çizmeye çalışıyor. Ancak, oksijen ve hidrojen atomlarının bağ yapısını tam olarak anlayamadı. Ayşe'nin doğru Lewis yapısını çizebilmesi için aşağıdakilerden hangisini bilmesi gerekir?
A) Oksijenin 6, hidrojenin 1 değerlik elektronu olduğunu
B) Oksijenin 2, hidrojenin 1 değerlik elektronu olduğunu
C) Oksijenin 8, hidrojenin 2 değerlik elektronu olduğunu
D) Oksijenin 4, hidrojenin 1 değerlik elektronu olduğunu
E) Oksijenin 1, hidrojenin 6 değerlik elektronu olduğunu
Çözüm: Su molekülünde oksijen 6, hidrojen ise 1 değerlik elektronuna sahiptir. Oksijen 2 hidrojenle bağ yapar ve 2 çift paylaşılmamış elektron kalır. Doğru cevap A'dır.

2. soru: Mehmet, karbon dioksit (CO₂) molekülünün Lewis yapısını çizerken karbon ve oksijen atomları arasındaki bağları çift bağ olarak gösteriyor. Ancak arkadaşı, "Bu yapı yanlış, tek bağ olmalı" diyor. Mehmet'in doğru yapıyı çizebilmesi için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) CO₂'de karbon ve oksijen arasında tek bağ vardır
B) CO₂'de karbon ve oksijen arasında üçlü bağ vardır
C) CO₂'de karbon ve oksijen arasında çift bağ vardır
D) CO₂'de karbon ve oksijen arasında bağ yoktur
E) CO₂'de karbon ve oksijen arasında dörtlü bağ vardır
Çözüm: CO₂ molekülünde karbon ve oksijen atomları arasında çift bağ bulunur. Karbon 4, oksijen ise 6 değerlik elektronuna sahiptir ve çift bağla oktetlerini tamamlarlar. Doğru cevap C'dir.

3. soru: Zeynep, amonyak (NH₃) molekülünün Lewis yapısını çizerken azot atomunun üzerinde bir çift paylaşılmamış elektron olduğunu fark ediyor. Bu çift elektronun molekülün özelliklerini nasıl etkilediğini merak ediyor. Buna göre aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Amonyak apolar bir moleküldür
B) Amonyak asidik özellik gösterir
C) Amonyak bazik özellik gösterir
D) Amonyak metalik bağ yapar
E) Amonyak iyonik bir bileşiktir
Çözüm: NH₃'te azot üzerindeki paylaşılmamış elektron çifti, moleküle bazik özellik kazandırır. Doğru cevap C'dir.

4. soru: Can, metan (CH₄) molekülünün Lewis yapısını çizerken karbon atomunun 4 hidrojenle tekli bağ yaptığını görüyor. Ancak, "Karbon nasıl 4 bağ yapabiliyor?" diye düşünüyor. Buna göre aşağıdakilerden hangisi karbonun 4 bağ yapabilmesinin nedenidir?
A) Karbonun 2 değerlik elektronu vardır
B) Karbonun 4 değerlik elektronu vardır
C) Karbonun 6 değerlik elektronu vardır
D) Karbonun 8 değerlik elektronu vardır
E) Karbonun 1 değerlik elektronu vardır
Çözüm: Karbonun 4 değerlik elektronu vardır ve 4 bağ yaparak oktetini tamamlar. Doğru cevap B'dir.

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf lewis nokta yapısı test çöz, lewis nokta yapısı soruları, kimya kazanım testleri, yeni nesil kimya testleri, 9. sınıf yazılı hazırlık testleri