Kuvvetin Özellikleri ve Ölçülmesi Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Sorular
5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Kuvvet ve Kuvvetin Ölçülmesi" konusu, öğrencilerin temel fizik kavramlarını anlaması için önemli bir başlangıç noktasıdır. Bu ünite, kuvvetin tanımı, çeşitleri ve etkileri üzerinde durarak günlük hayatta karşılaşılan fiziksel olayları açıklamayı hedefler. Kuvvetin nasıl ölçüldüğü, dinamometre kullanımı ve birimleri gibi temel bilgiler, öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Konu, basit deneyler ve gözlemlerle desteklenerek somutlaştırılır.
- Kuvvet, duran bir cismi hareket ettiren veya hareket halindeki cismin hızını/süratini değiştiren etkidir.
- Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür ve birimi Newton (N)'dur.
- Temas gerektiren kuvvetler (itme-çekme) ve temas gerektirmeyen kuvvetler (mıknatıs, yer çekimi) olarak ikiye ayrılır.
- Net kuvvet, aynı yönlü kuvvetlerde toplanır, zıt yönlülerde çıkarılır.
- Dengeleyici kuvvet, net kuvveti sıfır yapan eşit büyüklükteki zıt kuvvettir.
- Kuvvetin cisimler üzerinde döndürme, şekil değiştirme, hızlandırma/yavaşlatma etkileri vardır.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Ayşe, okul bahçesindeki ağacın dalına asılı duran salıncağı iterek hareket ettirmeye çalışıyor. Ancak salıncak çok ağır olduğu için istediği kadar hızlı hareket ettiremiyor. Ayşe'nin salıncağı daha hızlı hareket ettirebilmesi için aşağıdakilerden hangisini yapması gerekir?
A) Salıncağı daha yavaş itmesi
B) Salıncağa daha fazla kuvvet uygulaması
C) Salıncağın ipini daha uzun yapması
D) Salıncağın üzerine ağırlık koyması
Çözüm: Bir cismin hareket hızını artırmak için uygulanan kuvvetin artırılması gerekir. Doğru cevap B'dir.
2. soru: Mehmet, marketten aldığı poşetleri taşırken zorlanıyor. Poşetlerin ağırlığını ölçmek için elindeki dinamometre ile ölçüm yapıyor ve dinamometrenin yayı 30 N kadar uzuyor. Mehmet'in taşıdığı poşetlerin toplam ağırlığı kaç Newton'dur?
A) 10 N
B) 20 N
C) 30 N
D) 40 N
Çözüm: Dinamometre, uygulanan kuvveti ölçer ve yayın uzama miktarı kuvvetin büyüklüğünü gösterir. Doğru cevap C'dir.
3. soru: Zeynep, bisikletiyle parkta giderken önüne çıkan rampayı tırmanmakta zorlanıyor. Bisikletin hızı düşüyor ve pedalları çevirmek daha zor hale geliyor. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Rampada yer çekimi kuvvetinin azalması
B) Rampada sürtünme kuvvetinin artması
C) Rampada hava direncinin azalması
D) Rampada bisikletin ağırlığının azalması
Çözüm: Rampada yer çekimi kuvvetinin bir bileşeni bisikletin hareketine karşı etki eder ve sürtünme artar. Doğru cevap B'dir.
4. soru: Can, sınıfta yapılan deneyde bir cismi farklı yüzeylerde çekerek hareket ettiriyor. Cismi halı, tahta ve buz üzerinde çektiğinde en az kuvveti buz üzerinde harcıyor. Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Buzun yüzeyinin pürüzsüz olması
B) Halının yüzeyinin kaygan olması
C) Tahtanın yüzeyinin yumuşak olması
D) Cismin buzda daha ağır olması
Çözüm: Buzun pürüzsüz yüzeyi sürtünme kuvvetini azaltır, bu yüzden daha az kuvvet harcanır. Doğru cevap A'dır.
5. soru: Elif, sınıfta arkadaşlarıyla birlikte bir deney yapıyor. Masanın üzerine koydukları kitabı iterek hareket ettiriyorlar. Kitabı hareket ettirmek için uygulanan kuvvet 15 N olarak ölçülüyor. Kitabın ağırlığı 10 N ise, sürtünme kuvveti kaç Newton'dur?
A) 5 N
B) 10 N
C) 15 N
D) 25 N
Çözüm: Kitabı hareket ettirmek için uygulanan kuvvet, sürtünme kuvvetine eşit olduğunda cisim hareket eder. Doğru cevap C'dir.
Anahtar Kelimeler: 5. sınıf kuvvet test çöz, kuvvetin ölçülmesi test soruları, yeni nesil fen testleri, online kazanım testleri, yazılı hazırlık testleri