Gökyüzündeki Komşumuz: Ay Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Testler

5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Gökyüzündeki Komşumuz: Ay" konusu, öğrencilerin Dünya'nın tek doğal uydusu olan Ay'ı tanımasını sağlar. Bu ünite, Ay'ın evreleri, yüzey yapısı ve Dünya ile olan etkileşimleri gibi temel bilgileri kapsar. Konu, öğrencilerin uzay ve gök cisimlerine ilgisini artırarak bilimsel merak uyandırmayı hedefler. Ay'ın hareketleri ve gözlemlenebilen özellikleri, basit deneyler ve görsel materyallerle desteklenerek anlatılır.

• Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur.
• Ay'ın evreleri (yeni ay, ilk dördün, dolunay, son dördün) düzenli olarak gözlemlenir.
• Ay'ın yüzeyinde kraterler, dağlar ve düzlükler (maria) bulunur.
• Ay, Dünya etrafındaki bir turunu yaklaşık 27-28 günde tamamlar.
• Ay'ın kendi etrafında dönüş süresi ile Dünya etrafındaki dönüş süresi aynıdır (senkronize dönüş).
• Ay'ın evreleri, Güneş'ten aldığı ışığın Dünya'dan görünme şekline göre değişir.
• Ay, Dünya üzerinde gelgit (med-cezir) olaylarına neden olur.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, teleskopuyla Ay'ı incelerken Ay'ın yüzeyinde bazı karanlık ve aydınlık bölgeler fark etti. Babasına bu bölgelerin ne olduğunu sordu. Babası, Ay'ın yüzeyindeki bu oluşumlar hakkında aşağıdaki bilgilerden hangisini doğru olarak verebilir?
A) Karanlık bölgeler, Ay'da su bulunduğunu gösterir.
B) Aydınlık bölgeler, Ay'ın volkanik patlamalar sonucu oluşmuş dağlarıdır.
C) Karanlık bölgeler, "maria" adı verilen bazaltik düzlüklerdir.
D) Aydınlık bölgeler, Ay'ın atmosferindeki bulutlardır.
Çözüm: Ay'ın yüzeyindeki karanlık bölgeler "maria" adı verilen, geçmişte lav akıntılarıyla oluşmuş bazaltik düzlüklerdir. Aydınlık bölgeler ise yüksek ve kraterli arazilerdir. Doğru cevap C'dir.

2. soru: Berk, ödev için Ay'ın evrelerini araştırıyordu. Akşam gökyüzüne baktığında Ay'ın yarım daire şeklinde olduğunu gördü. Hangi evrede olduğunu merak etti. Aşağıdakilerden hangisi Berk'in gördüğü Ay evresidir?
A) Yeni Ay
B) İlk dördün
C) Dolunay
D) Son dördün
Çözüm: Yarım daire şeklinde görünen Ay, "ilk dördün" veya "son dördün" evresindedir. Ancak soruda akşam gözlemlendiği belirtildiği için bu, ilk dördün evresidir. Doğru cevap B'dir.

3. soru: Efe, Ay'ın Dünya etrafındaki hareketini öğreniyordu. Öğretmeni, Ay'ın kendi etrafında dönüş süresi ile Dünya etrafındaki dolanım süresinin aynı olduğunu söyledi. Bu durumun sonucu aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ay'ın hep aynı yüzünü görürüz.
B) Ay'ın her gün farklı bir yüzünü görürüz.
C) Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığı değişir.
D) Ay'ın evreleri oluşmaz.
Çözüm: Ay'ın kendi etrafında dönüş süresi ile Dünya etrafındaki dolanım süresi eşit olduğu için Dünya'dan hep aynı yüzünü görürüz. Doğru cevap A'dir.

4. soru: Zeynep, Ay tutulması ile ilgili bir deney yapıyordu. El fenerini Güneş, portakalı Dünya ve küçük bir topu Ay olarak kullandı. Hangi durumda Ay tutulması gerçekleşir?
A) Dünya, Güneş ile Ay arasına girdiğinde
B) Ay, Güneş ile Dünya arasına girdiğinde
C) Güneş, Dünya ile Ay arasına girdiğinde
D) Ay ve Dünya, Güneş'in aynı tarafında olduğunda
Çözüm: Ay tutulması, Dünya'nın Güneş ile Ay arasına girip Ay'ın üzerine gölge düşürmesiyle oluşur. Doğru cevap A'dir.

5. soru: Can, Ay'ın Dünya'ya olan uzaklığının yaklaşık 384.400 km olduğunu öğrendi. Bu mesafenin sonucu olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Ay'ın çekim kuvveti Dünya'dan fazladır.
B) Ay'ın yüzey sıcaklığı Dünya'dan yüksektir.
C) Ay'da atmosfer ve su bulunur.
D) Ay'ın kütle çekimi Dünya'dan azdır.
Çözüm: Ay'ın kütlesi Dünya'dan küçük olduğu için kütle çekimi de Dünya'dan azdır. Doğru cevap D'dir.

6. soru: Elif, Ay'ın evrelerini gösteren bir model hazırladı. Modelde hangi evrede Ay'ın Dünya'ya bakan yüzü tamamen karanlık görünür?
A) Yeni Ay
B) İlk dördün
C) Dolunay
D) Şişkin Ay
Çözüm: Yeni Ay evresinde Ay'ın Dünya'ya bakan yüzü Güneş tarafından aydınlatılmadığı için tamamen karanlık görünür. Doğru cevap A'dir.

Anahtar Kelimeler: 5. sınıf Ay test çöz, gökyüzü test soruları, yeni nesil Ay testleri, yazılı hazırlık testleri, kazanım değerlendirme sınavı