Kuvvetin Özellikleri ve Ölçülmesi Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Sorular

5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Kuvvet ve Kuvvetin Ölçülmesi" konusu, öğrencilerin temel fizik kavramlarıyla tanışmasını sağlar. Bu ünite, kuvvetin tanımı, etkileri ve ölçüm yöntemleri gibi temel bilgileri içerir. Kuvvetin cisimler üzerindeki hareket ve şekil değiştirme etkileri örneklerle açıklanır. Ayrıca, kuvvetin birimleri ve dinamometre gibi ölçüm araçları tanıtılarak günlük hayattaki uygulamaları vurgulanır. Bu konu, öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

• Kuvvet, cisimlerin hareketini, hızını veya şeklini değiştiren etkidir.
• Kuvvetin büyüklüğü dinamometre ile ölçülür ve birimi Newton (N)'dur.
• Kuvvet temas gerektiren (itme-çekme) ve temas gerektirmeyen (mıknatıs, yer çekimi) olarak ikiye ayrılır.
• Net kuvvet, aynı yönlü kuvvetlerin toplanması ve zıt yönlülerin çıkarılmasıyla bulunur.
• Dengelenmiş kuvvetler cisimlerin hareket durumunu değiştirmez (sabit hız veya durma).

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Ayşe, marketten aldığı poşetleri taşırken bazılarının daha ağır geldiğini fark ediyor. Poşetlerin ağırlıklarını karşılaştırmak için dinamometre kullanıyor. Aşağıdakilerden hangisi dinamometrenin çalışma prensibiyle ilgili doğru bir açıklamadır?
A) Dinamometre, sıvıların kaldırma kuvvetini ölçer.
B) Dinamometre, cisimlerin esneklik özelliğinden yararlanarak kuvveti ölçer.
C) Dinamometre, manyetik alan şiddetini ölçer.
D) Dinamometre, sıcaklık değişimlerine göre kuvveti hesaplar.
Çözüm: Dinamometre, esnek yayların kuvvet etkisi altında uzaması prensibiyle çalışır. Doğru cevap B'dir.

2. soru: Berk, bisikletiyle yokuş çıkarken daha fazla kuvvet uygulamak zorunda kalıyor. Aşağıdakilerden hangisi bu durumun en doğru açıklamasıdır?
A) Yokuş yukarı çıkarken yer çekimi kuvveti azalır.
B) Yokuş yukarı çıkarken sürtünme kuvveti artar.
C) Yokuş yukarı çıkarken hem yer çekimi hem de sürtünme kuvveti etkisi artar.
D) Yokuş yukarı çıkarken hava direnci azalır.
Çözüm: Yokuş yukarı çıkarken hem yer çekimi kuvvetinin bileşeni hem de sürtünme kuvveti artar. Doğru cevap C'dir.

3. soru: Zeynep, halat çekme yarışmasında takım arkadaşlarıyla birlikte halata 150 N'luk kuvvet uyguluyor. Karşı takım ise 170 N'luk kuvvet uyguluyor. Buna göre halatın hareket yönü ve net kuvvet kaç N'dur?
A) Zeynep'in takımı yönünde, 20 N
B) Karşı takım yönünde, 20 N
C) Zeynep'in takımı yönünde, 320 N
D) Karşı takım yönünde, 320 N
Çözüm: Net kuvvet = 170 N - 150 N = 20 N (karşı takım yönünde). Doğru cevap B'dir.

4. soru: Efe, sınıfta yaptığı deneyde farklı yüzeylerde aynı cismin hareketini gözlemliyor. Aşağıdaki sonuçlardan hangisi sürtünme kuvvetiyle ilgili yanlış bir bilgi içerir?
A) Buzlu yüzeyde sürtünme kuvveti en azdır.
B) Halı üzerinde sürtünme kuvveti fazladır.
C) Sürtünme kuvveti cismin ağırlığına bağlı değildir.
D) Sürtünme kuvveti yüzeyin pürüzlülüğüne bağlıdır.
Çözüm: Sürtünme kuvveti cismin ağırlığıyla doğru orantılıdır. Doğru cevap C'dir.

5. soru: Mert, oyun parkında 30 kg kütleli salıncağı itiyor. Salıncağa 50 N'luk kuvvet uyguladığında salıncak 2 m/s² ivme kazanıyor. Buna göre sürtünme kuvveti kaç N'dur?
A) 10 N
B) 20 N
C) 30 N
D) 40 N
Çözüm: Fnet = m.a = 30.2 = 60 N. Fnet = Fuygulanan - Fsürtünme → 60 = 50 - Fsürtünme → Fsürtünme = -10 N (mutlak değer 10 N). Doğru cevap A'dır.

6. soru: Elif, fen bilgisi projesi için farklı cisimlerin ağırlıklarını ölçüyor. Aşağıdaki ifadelerden hangisi kütle ve ağırlık arasındaki farkı doğru açıklar?
A) Kütle dinamometre ile ölçülür.
B) Ağırlık birimi kilogramdır.
C) Kütle uzayda değişmezken ağırlık değişir.
D) Ağırlık madde miktarına bağlı değildir.
Çözüm: Kütle uzayda sabittir, ağırlık ise yer çekimine bağlı olarak değişir. Doğru cevap C'dir.

Anahtar Kelimeler: 5. sınıf kuvvet test çöz, kuvvetin ölçülmesi test soruları, yeni nesil fen testleri, yazılı hazırlık testleri, 5. sınıf kazanım testleri