Hücre Zarından Madde Geçişleri Test Çöz 9. Sınıf Difüzyon, Ozmos Testleri
Hücre zarı, hücrenin iç ve dış ortamı arasında seçici bir bariyer görevi görür. Madde geçişleri, hücrenin yaşamsal faaliyetleri için kritik öneme sahiptir. Difüzyon, moleküllerin yoğunluk farkı nedeniyle çok oldukları ortamdan az oldukları ortama doğru pasif olarak geçişidir. Ozmos ise su moleküllerinin yarı geçirgen bir zar üzerinden difüzyonudur. Bu süreçler, hücrenin homeostazisini korumasını sağlar ve enerji gerektirmeyen pasif taşıma mekanizmalarıdır.
- Difüzyon, moleküllerin yüksek yoğunluktan düşük yoğunluğa doğru geçişidir.
- Ozmos, suyun yarı geçirgen zar üzerinden difüzyonudur.
- Pasif taşıma, enerji harcanmadan gerçekleşir.
- Kolaylaştırılmış difüzyon, taşıyıcı proteinler yardımıyla gerçekleşir.
- Hipertonik, hipotonik ve izotonik çözeltiler ozmosu etkiler.
- Hücre zarı, küçük ve polar olmayan moleküllere geçirgendir.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Ayşe, laboratuvarda hücre zarından madde geçişlerini inceliyor. Deney tüpüne saf su ve şeker çözeltisi koyarak yarı geçirgen bir zar ile ayırıyor. Bir süre sonra şeker çözeltisinin bulunduğu kısımdaki sıvı seviyesinin arttığını gözlemliyor. Bu durum hangi madde geçişi ile açıklanabilir?
A) Difüzyon
B) Aktif taşıma
C) Ozmos
D) Endositoz
E) Ekzositoz
Çözüm: Şeker çözeltisinin bulunduğu kısımda sıvı seviyesinin artması, su moleküllerinin yarı geçirgen zardan şeker çözeltisine geçtiğini gösterir. Bu olay ozmos olarak adlandırılır. Doğru cevap C'dir.
2. soru: Mehmet, yarış sonrası aşırı terlemiş ve su kaybetmiştir. Doktoru, Mehmet'e serum fizyolojik verilmesini önerir. Serum fizyolojik, kan plazması ile aynı yoğunluktadır. Bu uygulamanın amacı nedir?
A) Hücrelerin şişmesini sağlamak
B) Hücrelerin büzülmesini önlemek
C) Aktif taşımayı hızlandırmak
D) Difüzyonu durdurmak
E) Endositozu artırmak
Çözüm: Serum fizyolojik, kan plazması ile izotonik olduğu için hücrelerin su kaybetmesini veya su alarak şişmesini engeller. Böylece hücrelerin büzülmesi önlenir. Doğru cevap B'dir.
3. soru: Bir öğrenci, laboratuvarda farklı yoğunluktaki çözeltileri hücre kültürüne ekleyerek hücrelerin davranışını inceliyor. Hipertonik çözelti eklediğinde hücrelerin büzüldüğünü, hipotonik çözelti eklediğinde ise hücrelerin şiştiğini gözlemliyor. Bu deneyde hangi madde geçiş mekanizması gözlemlenmiştir?
A) Difüzyon
B) Ozmos
C) Aktif taşıma
D) Kolaylaştırılmış difüzyon
E) Fagositoz
Çözüm: Hücrelerin büzülmesi veya şişmesi, su moleküllerinin hücre zarından geçişine bağlıdır. Bu olay ozmos olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.
4. soru: Bir bitki hücresi, turgor basıncını korumak için hücre içi yoğunluğunu dengede tutar. Bitki hücresinin su kaybettiği durumda aşağıdakilerden hangisi gözlemlenir?
A) Hücre duvarının genişlemesi
B) Plazmoliz
C) Deplazmoliz
D) Hücrenin patlaması
E) Kofulun küçülmesi
Çözüm: Bitki hücresi su kaybettiğinde, hücre zarı hücre duvarından ayrılır ve büzülme gözlemlenir. Bu olaya plazmoliz denir. Doğru cevap B'dir.
Anahtar Kelimeler: 9. sınıf hücre zarı test çöz, difüzyon ozmos test soruları, hücre zarı madde geçişleri testi, yeni nesil biyoloji testleri, yazılı hazırlık testleri