Mekânın Sembolik Dili: Harita Test Çöz 9. Sınıf Coğrafya Soruları Cevapları

9. Sınıf Coğrafya dersinin temel taşlarından biri, "Mekânın Sembolik Dili: Harita" konusudur. Bu ünite, yeryüzündeki fiziki ve beşeri unsurların kağıt üzerinde nasıl evrensel işaret ve sembollerle ifade edildiğini öğretir. Öğrenciler, haritaların dilini çözerek bir coğrafi mekânı anlama, yorumlama ve görselleştirme becerisi kazanır. Konu, harita okuryazarlığının ilk adımı olarak harita elemanlarını, projeksiyon yöntemlerini ve ölçek kavramını detaylı bir şekilde inceler.

• Haritanın temel tanımı ve coğrafyadaki yeri
• Harita oluşturmada kullanılan projeksiyon yöntemleri ve bozulmalar
• Ölçek çeşitleri (kesir ve çizgi ölçek) ve hesaplamaları
• Harita unsurları (başlık, lejant, ölçek, koordinat sistemi, yön oku)
• Lejant (gösterge) okuma ve sembolleri yorumlama
• Fiziki ve siyasi (idari) harita ayrımı ve kullanım amaçları
• İzohips (eş yükselti eğrisi) yöntemi ve yer şekillerinin haritada gösterilmesi
• Haritalardan yararlanarak profil (yandan görünüm) çıkarma
• Gerçek uzunluk ve alan hesaplamaları

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Bir grup arkadaş, doğa yürüyüşü için 1/50.000 ölçekli bir topoğrafya haritası kullanmaktadır. Harita üzerinde 8 cm ile gösterilen bir patika yolun gerçek uzunluğu kaç kilometredir?
A) 0,4 km
B) 4 km
C) 40 km
D) 400 km
Çözüm: Gerçek Uzunluk = Harita Uzunluğu / Ölçek. Öncelikle ölçeği paydası cinsinden yazalım: 1/50.000. Gerçek Uzunluk = 8 cm / (1/50.000) = 8 cm 50.000 = 400.000 cm. Santimetreyi kilometreye çevirmek için 100.000'e böleriz (1 km = 100.000 cm). 400.000 cm / 100.000 = 4 km. Doğru cevap: B

2. soru: Bir belediye, şehir planlama çalışması için 1/25.000 ölçekli bir harita kullanmaktadır. Bu haritada alanı 12 cm² olarak ölçülen bir parkın, arazi üzerindeki gerçek alanı kaç kilometrekaredir?
A) 0,075 km²
B) 0,75 km²
C) 7,5 km²
D) 75 km²
Çözüm: Gerçek Alan = Harita Alanı (Ölçek Paydası)². Ölçek paydası: 25.000. Gerçek Alan = 12 cm² (25.000)² = 12 cm² 625.000.000. Önce cm²'yi km²'ye çevirelim. 1 km² = 10^10 cm² (1 km = 100.000 cm, 1 km² = 100.000 100.000 = 10.000.000.000 cm²). Gerçek Alan = (12 625.000.000) / 10.000.000.000 = 7.500.000.000 / 10.000.000.000 = 0,75 km². Doğru cevap: B

3. soru: İki dağcı, 1/100.000 ölçekli haritada aralarındaki mesafe 4,5 cm olan iki kamp noktası arasını yürüyecektir. Haritada her iki nokta da 1200 m yükseklik eşyükselti eğrisi üzerinde işaretlenmiştir. Buna göre, bu iki nokta arasındaki yatay kuş uçuşu mesafe kaç kilometredir?
A) 0,45 km
B) 4,5 km
C) 45 km
D) 450 km
Çözüm: Soruda verilen yükseklik bilgisi (1200 m) yatay mesafeyi hesaplamak için kullanılmaz, sadece her iki noktanın aynı yükseklikte olduğunu belirtmek içindir. Yatay mesafe, harita üzerindeki uzunluğun ölçek ile çarpımıdır. Gerçek Uzunluk = Harita Uzunluğu Ölçek Paydası = 4,5 cm 100.000 = 450.000 cm. 450.000 cm = 4,5 km (100.000 cm = 1 km). Doğru cevap: B

4. soru: Bir inşaat mühendisi, projesini 1/500 ölçekli bir plân üzerinde çizmektedir. Plânda bir kenarı 8 cm olan kare şeklindeki bir havuzun inşaatı için $25$ $TL/m²$'den ne kadar maliyet çıkar?
A) 400 TL
B) 4.000 TL
C) 40.000 TL
D) 400.000 TL
Çözüm: Öncelikle plandaki alandan gerçek alanı bulmalıyız. Plândaki kenar: 8 cm. Gerçek kenar uzunluğu = 8 cm 500 = 4000 cm = 40 m. Gerçek alan = 40 m 40 m = 1600 m². Toplam maliyet = Alan Birim Fiyat = 1600 m² 25 TL/m² = 40.000 TL. Doğru cevap: C

5. soru: 1/200.000 ölçekli bir haritada, alanı 5 cm² olan bir göl, 1/50.000 ölçekli bir haritada kaç cm² ile gösterilir?
A) 0,2 cm²
B) 0,8 cm²
C) 20 cm²
D) 80 cm²
Çözüm: İlk haritadan gölün gerçek alanını bulalım. Gerçek Alan = Harita Alanı (Ölçek Paydası)² = 5 cm² (200.000)². Şimdi bu gerçek alanın ikinci haritada kapladığı alanı bulalım. İkinci Harita Alanı = Gerçek Alan / (Yeni Ölçek Paydası)² = [5 (200.000)²] / (50.000)². Bu ifade sadeleştirilebilir: = 5 (200.000/50.000)² = 5 (4)² = 5 16 = 80 cm². Doğru cevap: D

Anahtar Kelimeler: 9. sınıf mekânın sembolik dili test çöz, harita testleri ve cevapları, 9. sınıf coğrafya kazanım testleri, yazılı hazırlık testleri, yeni müfredat coğrafya soruları