Tarihin Doğası Test Çöz 9. Sınıf Testleri Soruları ve Cevapları
🕰️ 9. Sınıf Tarihin Doğası Testleri
Tarihin doğası, tarih biliminin ne olduğunu, nasıl çalıştığını ve ne tür yöntemler kullandığını anlamamızı sağlayan temel konudur. Bu konuyu öğrenmek, sadece tarihi olayları ezberlemek yerine onları doğru bir şekilde yorumlayabilmemiz ve tarihsel düşünce becerisi kazanmamız için çok önemlidir.
📌 Tarihin Tanımı ve Konusu
Tarih, insan topluluklarının geçmişteki her türlü faaliyetini (siyasi, sosyal, ekonomik, kültürel), yer ve zaman göstererek, neden-sonuç ilişkisi içinde, belgelere dayanarak inceleyen bir bilim dalıdır.
- 🗓️ Zaman: Olayların geçtiği dönem.
- 🌍 Yer (Mekân): Olayların yaşandığı coğrafi bölge.
- 👥 İnsan: Olaylara sebep olan veya olaylardan etkilenen topluluklar.
- 🔗 Neden-Sonuç İlişkisi: Bir olayın başka bir olayı nasıl etkilediğini açıklar.
💡 Örnek: "1071 Malazgirt Savaşı" bir tarihi olaydır. Bu olayın zamanı 1071, yeri Malazgirt Ovası'dır. Savaşın nedeni Türklerin Anadolu'ya yerleşmek istemesi, sonucu ise Anadolu'nun kapılarının Türklere açılmasıdır.
🔍 Tarihin Yöntemi (Tarih Biliminin Kaynakları)
Tarihçiler, geçmiş hakkında doğru bilgiye ulaşmak için çeşitli kaynaklar kullanır. Bu kaynaklar, olayın zamanına göre sınıflandırılır.
- 📜 Yazılı Kaynaklar: Kitabeler, fermanlar, paralar, gazeteler, kanunlar.
- 🏺 Yazısız (Sözlü ve Maddi) Kaynaklar: Arkeolojik kalıntılar, çanak-çömlek, silahlar, anıtlar, destanlar, efsaneler.
- 🎤 Sözlü Kaynaklar: Görgü tanıklarının anlattıkları, röportajlar.
- 🖼️ Görsel Kaynaklar: Resimler, fotoğraflar, haritalar.
💡 Örnek: Hititler hakkında bilgi edinmek için yazılı kaynak olarak "Anadolu'daki çivi yazılı tabletleri", yazısız kaynak olarak da "Hattuşaş'taki kalıntıları ve bulunan çanak çömlekleri" inceleyebiliriz.
⏳ Zaman ve Takvim Bilgisi
Tarihi olayları doğru sıraya koymak ve anlamak için takvimler kullanırız. Farklı toplumlar farklı takvimler geliştirmiştir.
- ☪️ Hicri Takvim: Ay yılına dayanır. Hz. Muhammed'in Mekke'den Medine'ye hicreti (622) başlangıç kabul edilir.
- ✝️ Miladi Takvim: Güneş yılına dayanır. Hz. İsa'nın doğumu (0) başlangıç kabul edilir. Günümüzde en yaygın kullanılan takvimdir.
- 🔁 Takvimler Arası Dönüşüm: Hicri takvim miladi takvimden 11 gün kısadır. Bu nedenle aynı tarihler her yıl 11 gün geriye kayar.
💡 Örnek: 1440 Hicri yılı, Miladi takvimde 2018-2019 yıllarına denk gelir. Bu dönüşümü yaparken şu formül kullanılabilir: Miladi Yıl = Hicri Yıl x (33/32) + 622
🧠 Tarihe Yardımcı Bilim Dalları
Tarih, geçmişi aydınlatırken tek başına değil, diğer bilim dallarından da yardım alır.
- 🏛️ Arkeoloji: Kazı bilimi. Toprak ve su altındaki eserleri bulup inceler.
- 📜 Epigrafi: Kitabeleri ve yazıtları inceler.
- 💬 Filoloji: Dil bilimi. Eski dilleri çözümler.
- 🪙 Nümizmatik: Eski paraları inceler.
- 👨👩👧👦 Antropoloji: İnsan ırklarını inceler.
- 📊 İstatistik: Tarihi verileri sayısallaştırır.
💡 Örnek: Eski bir mezarda bulunan yazılı bir taş tableti okumak için Epigrafi, aynı mezardan çıkan iskeletleri incelemek için ise Antropoloji bilimine ihtiyaç duyarız.
🤔 Tarihi Olayların Değerlendirilmesi
Tarihi olayları değerlendirirken dikkat etmemiz gereken çok önemli kurallar vardır.
- ✅ Objektif (Tarafsız) Olmak: Olayları kendi duygu ve düşüncelerimizden arınmış bir şekilde, olduğu gibi anlatmak.
- ⏰ Olayları Oluştuğu Dönemin Koşullarına Göre Yargılamak: Günümüzün değer yargılarıyla geçmişi yargılamak yanıltıcı olur.
- 🔎 Kaynak Taraması (Tenkidi) Yapmak: Bir kaynağın güvenilir olup olmadığını sorgulamak.
- 🧩 Birleştirme (Sentez) Yapmak: Farklı kaynaklardan elde edilen bilgileri bir araya getirerek anlamlı bir bütün oluşturmak.
💡 Örnek: Fatih Sultan Mehmet'in İstanbul'u fethini incelerken, hem Osmanlı kaynaklarını hem de Bizans (Roma) kaynaklarını birlikte okuyup karşılaştırmak objektifliği sağlar. Ayrıca, o dönemde top teknolojisini bugünkü standartlarla değil, 15. yüzyılın koşulları içinde değerlendirmek gerekir.
🎯 Konunun Özeti
- 🕰️ Tarih; zaman, yer, insan ve neden-sonuç ilişkisi üzerine kuruludur.
- 🔍 Tarihin yöntemi kaynaklara dayanmaktır. Kaynaklar yazılı, yazısız, sözlü ve görsel olarak ayrılır.
- ⏳ Tarihi doğru anlamak için takvim bilgisi şarttır. En yaygın takvim Miladi Takvim'dir.
- 🧠 Tarih, Arkeoloji, Epigrafi, Nümizmatik gibi birçok yardımcı bilim dalından faydalanır.
- 🤔 Tarihi olayları değerlendirirken objektif olmalı, olayı yaşandığı dönemin şartlarına göre yorumlamalıyız.
Anahtar Kelimeler: 9. sınıf tarihin doğası test çöz, tarihin doğası test soruları, 9. sınıf tarih kazanım testleri, yeni nesil tarih soruları, yazılı hazırlık testleri