Isı Ve Sıcaklık Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Testler Sorular

Isı ve sıcaklık, günlük yaşantımızda sıkça karıştırılan ancak birbirinden farklı iki temel kavramdır. Beşinci sınıf fen bilimleri dersinde bu konu, maddelerin enerji etkileşimlerini anlamamız için bir temel oluşturur. Isının bir enerji türü olduğu, sıcaklığın ise bir ölçüm olduğu öğrenilir. Bu ayrımı kavramak, etrafımızda meydana gelen birçok doğa olayını ve teknolojik aletin çalışma prensibini anlamlandırmamıza yardımcı olur.

• Isı bir enerji çeşididir, birimi kalori (cal) veya joule (j)'dür.
• Sıcaklık ise bir ölçümdür, birimi derecedir (°C).
• Isı alan maddelerin sıcaklığı artar, ısı veren maddelerin sıcaklığı azalır.
• Isı, daima sıcak olan maddeden soğuk olan maddeye doğru akar.
• Aynı miktar ısı verilen farklı maddelerin sıcaklık artışları farklı olur.
• Maddelerin ısıyı iletebilme özelliğine iletkenlik denir.

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. soru: Aynı miktarda su alan iki özdeş beherglas, farklı ısıtıcılarla aynı süre boyunca ısıtılıyor. Birinci beherglastaki suyun sıcaklık artışı 15 °C, ikincininki ise 25 °C olarak ölçülüyor. Bu durumla ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi kesinlikle doğrudur?
A) İkinci ısıtıcının gücü daha yüksektir, bu nedenle daha fazla ısı enerjisi vermiştir.
B) Birinci beherglastaki suyun başlangıç sıcaklığı daha düşüktür.
C) Isıtıcıların verdiği toplam ısı enerjisi eşittir.
D) İkinci ısıtıcı, suya daha yüksek sıcaklıkta ısı vermiştir.
Çözüm: Aynı kütledeki suyun sıcaklık artışı, aldığı ısı enerjisi ile doğru orantılıdır. Aynı sürede ikinci suyun sıcaklığı daha fazla arttığına göre, ona daha fazla ısı enerjisi verilmiştir. Bu da ikinci ısıtıcının birim zamanda verdiği enerji olan gücünün daha yüksek olduğunu kesin olarak gösterir. Doğru cevap: A

2. soru: Bir öğrenci, sıcaklıkları farklı X, Y ve Z maddelerini bir araya getirip ısı alışverişi yapmalarını sağlıyor. Isı alışverişi bittiğinde son sıcaklık 40 °C olarak ölçülüyor. Öğrenci, "X maddesi ısı vermiş olmalı çünkü başlangıç sıcaklığı 60 °C'idi." diyor. Y maddesinin başlangıç sıcaklığı 30 °C, Z maddesininki ise bilinmiyor. Buna göre Z maddesi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) Isı almıştır ve başlangıç sıcaklığı 40 °C'tan düşüktür.
B) Isı vermiştir ve başlangıç sıcaklığı 40 °C'tan yüksektir.
C) Başlangıç sıcaklığı 40 °C'tur.
D) Isı almıştır ve başlangıç sıcaklığı 30 °C'tur.
Çözüm: Son sıcaklık 40 °C'tur. X maddesi (60 °C) son sıcaklıktan daha sıcak olduğu için ısı vermiştir. Y maddesi (30 °C) son sıcaklıktan daha soğuk olduğu için ısı almıştır. Denge sıcaklığı, en yüksek ve en düşük sıcaklıkların arasında olmak zorundadır. Bu nedenle Z maddesinin başlangıç sıcaklığı, 30 °C ile 60 °C arasında bir değer olmalıdır. 40 °C, bu aralıktadır. Z maddesinin 40 °C'tan yüksek veya düşük olma ihtimali vardır, bu yüzden kesin bir şey söylenemez. Ancak son sıcaklık 40 °C ise ve Z'nin sıcaklığı da 40 °C ise ne ısı alır ne de verir. Bu bir olasılıktır ve diğer şıklar kesinlik içermemektedir. "Kesinlikle" söylenebilecek tek şey, başlangıç sıcaklığının 40 °C olma ihtimalinin bulunduğudur. Doğru cevap: C

3. soru: Bir anne, çocuğuna süt ısıtmak için 150 g sütü 20 °C'tan 50 °C'a çıkarmıştır. Daha sonra aynı miktarda sütü, aynı ısıtıcı ile 20 °C'tan 80 °C'a çıkarmak istiyor. Buna göre ikinci durumda sütü ısıtmak için gerekli olan ısı enerjisi miktarı, birinci durumdakinden ne kadar fazladır? (Sütün öz ısısının sabit kaldığını varsayınız.)
A) 2 kat
B) 3 kat
C) $\frac{3}{2}$ kat
D) $\frac{4}{3}$ kat
Çözüm: Alınan ısı enerjisi formülü Q = m.c.Δt'dir. Kütle (m) ve öz ısı (c) aynı olduğundan, alınan ısı yalnızca sıcaklık değişimi (Δt) ile doğru orantılıdır. İlk durumdaki sıcaklık değişimi: 50 - 20 = 30 °C. İkinci durumdaki sıcaklık değişimi: 80 - 20 = 60 °C. 60 °C, 30 °C'ın 2 katı olduğu için gerekli olan ısı enerjisi de 2 katına çıkar. Doğru cevap: A

4. soru: Özdeş ısıtıcılarla ısıtılan eşit kütleli K ve L sıvılarının sıcaklık-zaman grafikleri şekilde verilmiştir. Grafiğe göre 4. dakikada K'nin sıcaklığı 40 °C, L'nin sıcaklığı 60 °C'tur. Buna göre K ve L sıvılarının öz ısıları ($c_K$, $c_L$) arasındaki ilişki nedir?
A) $c_K = c_L$
B) $c_K = 2c_L$
C) $c_K = \frac{1}{2}c_L$
D) $c_K = \frac{3}{2}c_L$
Çözüm: Aynı ısıtıcılar aynı sürede eşit kütleli sıvılara eşit miktarda ısı enerjisi verir (Q). Alınan ısı formülü Q = m.c.Δt'dir. m ve Q değerleri her iki sıvı için de aynıdır. Bu durumda öz ısı (c) ile sıcaklık değişimi (Δt) ters orantılıdır. 4 dakikada K'nin sıcaklık artışı (Δt_K) 40 °C, L'nin sıcaklık artışı (Δt_L) ise 60 °C'tur. Δt_K / Δt_L = 40/60 = 2/3. Öz ısılar bu oranın tersi ile orantılıdır: $c_K / c_L$ = Δt_L / Δt_K = 60/40 = 3/2. Sonuç olarak, $c_K = \frac{3}{2}c_L$ olur. Doğru cevap: D

Anahtar Kelimeler: 5. sınıf ısı ve sıcaklık test çöz, ısı ve sıcaklık yazılı hazırlık, 5. sınıf fen testleri, kazanım testleri çöz, yeni müfredat test soruları