Kuvvetin Özellikleri ve Ölçülmesi Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Sorular
5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Kuvvet ve Kuvvetin Ölçülmesi" konusu, öğrencilerin temel fizik kavramlarıyla tanışmasını sağlar. Bu ünite, kuvvetin tanımı, çeşitleri ve etkileri üzerinde durarak günlük hayattaki uygulamalarını anlamaya yardımcı olur. Kuvvetin nasıl ölçüldüğü, dinamometre kullanımı ve birimleri gibi temel bilgiler, öğrencilerin bilimsel düşünme becerilerini geliştirir. Konu, basit deneyler ve gözlemlerle desteklenerek somutlaştırılır.
- Kuvvet, duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki cismi durduran veya şeklini değiştiren etkidir.
- Kuvvetin birimi Newton (N) olarak ifade edilir ve dinamometre ile ölçülür.
- Temas gerektiren kuvvetler (itme-çekme) ve temas gerektirmeyen kuvvetler (yer çekimi, mıknatıs) olarak ikiye ayrılır.
- Net kuvvet, aynı yöndeki kuvvetlerin toplamı veya zıt yöndekilerin farkıdır.
- Dengelenmiş kuvvetler cisimlerin hareket durumunu değiştirmez (sabit hız veya durağanlık).
- Kuvvetin büyüklüğü, yönü ve uygulama noktası etkisini belirler.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Ayşe, marketten aldığı poşetleri taşırken bazılarının daha ağır geldiğini fark ediyor. Poşetlerin ağırlıklarını karşılaştırmak için elindeki dinamometre ile ölçüm yapıyor. Dinamometrenin yayındaki uzama miktarı hangi durumda en fazla olur?
A) 2 kg patates taşıdığında
B) 3 kg elma taşıdığında
C) 1 kg ekmek taşıdığında
D) 500 g peynir taşıdığında
Çözüm: Dinamometre yayındaki uzama, uygulanan kuvvetle doğru orantılıdır. En fazla kuvvet en ağır cisimde oluşur. Doğru cevap B'dir (3 kg elma).
2. soru: Berk, bisikletiyle yokuş aşağı inerken hızlanıyor, yokuş yukarı çıkarken ise yavaşlıyor. Bu durumla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Yokuş aşağı inerken yer çekimi kuvveti hareket yönündedir.
B) Yokuş yukarı çıkarken sürtünme kuvveti artar.
C) Bisikletin hızı sadece Berk'in pedallama kuvvetine bağlıdır.
D) Hava direnci, bisikletin hızını her durumda etkiler.
Çözüm: Bisikletin hızı, yer çekimi, sürtünme ve hava direnci gibi faktörlere de bağlıdır. Doğru cevap C'dir (yanlış ifade).
3. soru: Bir inşaat işçisi, vinçle 500 N ağırlığındaki beton bloku kaldırırken dinamometre 520 N gösteriyor. Bu farkın nedeni aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Dinamometrenin hatalı ölçüm yapması
B) Beton blokun ıslanarak ağırlaşması
C) Vinç halatının ağırlığı
D) Havanın kaldırma kuvveti
Çözüm: Dinamometre, beton blok + halat ağırlığını ölçer. 20 N'luk fark halatın ağırlığıdır. Doğru cevap C'dir.
4. soru: Zeynep, buzlu yolda kaymamak için ayakkabılarının tabanını kalın lastikle kaplıyor. Bu durumla ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Sürtünme kuvveti artar.
B) Kayma riski azalır.
C) Yürürken harcanan enerji artar.
D) Yer çekimi kuvveti değişir.
Çözüm: Lastik kaplama sürtünmeyi etkiler ancak yer çekimi değişmez. Doğru cevap D'dir.
5. soru: Futbol maçında kaleci, 10 N kuvvetle gelen topu 15 N kuvvetle geri itiyor. Topun hareketindeki değişim için ne söylenebilir?
A) Topun hızı azalır.
B) Topun yönü değişir ve hızı artar.
C) Top olduğu yerde durur.
D) Topun kütlesi artar.
Çözüm: Kaleci, topa daha fazla kuvvet uyguladığı için yön ve hız değişir. Doğru cevap B'dir.
Anahtar Kelimeler: 5. sınıf kuvvet test çöz, kuvvetin ölçülmesi test soruları, yeni müfredat 5. sınıf fen testleri, kazanım testleri 5. sınıf, yeni nesil fen testleri