Yaşayan Demokrasimiz Test Çöz 5. Sınıf Sosyal Bilgiler Testleri Cevapları

📚 5. Sınıf Sosyal Bilgiler: Yaşayan Demokrasimiz

Demokrasi, sadece bir yönetim şekli değil, aynı zamanda birlikte yaşamanın bir sanatıdır. Bu ünitede, günlük hayatımızın her anında var olan demokrasiyi, onun temel ilkelerini ve bize sağladığı hak ve sorumlulukları keşfedeceğiz. Demokrasinin sınıfımızdan ülke yönetimine kadar nasıl işlediğini öğrenmek, etkin bir vatandaş olmanın ilk adımıdır.

📌 Demokrasi Nedir?

Demokrasi, halkın kendi kendini yönetmesi demektir. Kökeni Eski Yunan'a dayanır ve "halkın iktidarı" anlamına gelir. Günümüzde demokrasi, aşağıdaki temel ilkeler üzerine kuruludur:

• 👉 Millî Egemenlik: Yönetme yetkisinin kaynağı millettir.
• 👉 Özgürlük ve Eşitlik: Tüm bireyler kanun önünde eşittir ve temel hak ve özgürlüklere sahiptir.
• 👉 Siyasi Katılım: Vatandaşlar, yönetime seçme ve seçilme hakkı ile katılır.
• 👉 Çoğulculuk: Farklı görüş ve düşünceler özgürce ifade edilebilir.

💡 Örnek: Sınıf başkanınızı seçerken yaptığınız oylama, küçük bir demokrasi örneğidir. Her öğrenci eşit oy hakkına sahiptir ve en çok oyu alan başkan olur. Bu, millî egemenlik ve eşitlik ilkelerinin okul hayatındaki bir yansımasıdır.

➡️ Demokrasinin Tarihsel Gelişimi

Demokrasi anlayışı yüzyıllar içinde değişerek gelişmiştir.

• ✅ Eski Yunanistan (Atina): İlk doğrudan demokrasi örnekleri görüldü. Ancak oy kullanma hakkı sadece özgür erkek vatandaşlara aitti.
• ✅ Magneta Carta (1215): İngiltere'de kralın yetkileri sınırlandırıldı ve hukukun üstünlüğü ilkesi öne çıktı.
• ✅ Fransız İhtilali (1789): "Özgürlük, eşitlik, kardeşlik" sloganıyla modern demokrasinin temelleri atıldı.
• ✅ Türkiye'de Demokrasi: Türkiye, 1923'te cumhuriyetin ilanı ile birlikte demokratik bir sisteme geçmiştir. Çok partili hayata 1946'dan itibaren tam anlamıyla geçiş yapılmıştır.

📌 Demokrasinin Temel Unsurları

Sağlıklı işleyen bir demokrasi için olmazsa olmaz bazı unsurlar vardır:

• 🔍 Seçimler ve Temsil: Halk, belirli aralıklarla yapılan serbest ve adil seçimlerle yöneticilerini seçer.
• 🔍 Hukukun Üstünlüğü: Herkes,包括 devlet yetkilileri de dahil olmak üzere, kanunlara uymak zorundadır.
• 🔍 İnsan Hakları: Temel hak ve özgürlükler anayasa ile güvence altına alınmıştır.
• 🔍 Sivil Toplum Kuruluşları (STK'lar): Dernekler, vakıflar ve sendikalar gibi kuruluşlar, vatandaşların ortak çıkarlarını savunmalarını sağlar.

💡 Örnek: Ailenizin üyesi olduğu bir tüketici hakları derneği, bir ürün bozuk çıktığında hakkınızı aramanıza yardım eder. Bu, sivil toplum kuruluşlarının demokrasi içindeki önemli rolünü gösterir.

➡️ Vatandaş Olarak Hak ve Sorumluluklarımız

Demokraside haklarımız olduğu gibi, sistemin işleyişi için yerine getirmemiz gereken sorumluluklarımız da vardır.

• 🧠 Haklarımız: Seçme ve seçilme hakkı, dilekçe hakkı, bilgi edinme hakkı, düşünce ve ifade özgürlüğü.
• 🧠 Sorumluluklarımız: Oy kullanmak, vergi vermek, kanunlara uymak, topluma karşı duyarlı olmak, başkalarının haklarına saygı göstermek.

💡 Örnek: Belediyenin, mahallenize yapmayı planladığı bir park projesi hakkında düşüncenizi açıklamanız bir haktır. Ancak, bu görüşü belirtirken başkalarına saygılı olmanız da bir sorumluluktur.

📌 Günlük Yaşamda Demokrasi

Demokrasi sadece seçim zamanlarında değil, günlük hayatımızın içindedir.

• ✅ Aile İçinde: Hafta sonu nereye gidileceğine birlikte karar vermek.
• ✅ Okulda: Sınıf kurallarını birlikte belirlemek veya kulüp başkanını seçmek.
• ✅ Toplumda: Site yönetiminde alınacak kararlar için toplantı yapmak.