Tam Gölgenin Oluşumu Test Çöz 5. Sınıf Fen Bilimleri Çözümlü Sorular
5. sınıf Fen Bilimleri dersinde "Tam Gölge ve Tam Gölgenin Oluşumu" konusu, ışık ve gölge ilişkisini temel düzeyde açıklar. Bu konuda, ışığın doğrusal yayılması ve opak maddelerin ışığı geçirmemesi sonucu gölgelerin nasıl oluştuğu öğrenilir. Tam gölgenin şekli, boyutu ve konumunun ışık kaynağına ve engelleyici cisme bağlı olarak değiştiği incelenir. Öğrenciler, günlük hayatta karşılaştıkları gölge olaylarının bilimsel nedenlerini keşfeder.
- Işık doğrusal bir yol izleyerek yayılır.
- Tam gölge, opak maddelerin ışığı geçirmemesi sonucu oluşur.
- Gölgenin boyutu, ışık kaynağı ile cisim arasındaki mesafeye göre değişir.
- Işık kaynağı yaklaştıkça gölge büyür, uzaklaştıkça küçülür.
- Gölgenin şekli, engelleyici cismin şekline bağlıdır.
- Güneş ve ay tutulmaları tam gölge olaylarına örnektir.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. soru: Ayşe, öğle vakti güneşli bir günde bahçede oynarken, elindeki topun yerde oluşan gölgesini inceliyor. Topun gölgesinin şekli ve büyüklüğü ile ilgili aşağıdaki gözlemleri yapıyor:
I. Topun gölgesi yuvarlak değil, uzamış bir şekildedir.
II. Topun gölgesi, topun kendisinden daha büyüktür.
III. Topun gölgesi, topun renginden daha koyudur.
IV. Topun gölgesi, güneşin konumuna göre sürekli değişmektedir.
Çözüm: Tam gölge oluşumu için ışık kaynağı, cisim ve perde (zemin) gereklidir. Topun gölgesinin şekli, güneşin konumuna bağlı olarak değişir. Öğle vakti güneş yüksek olduğu için gölge kısa ve belirgindir. Doğru cevap D'dir (IV. gözlem).
2. soru: Berk, fen bilgisi dersinde tam gölge deneyi yapıyor. El fenerini masanın üzerine yerleştirip önüne bir kitap koyuyor. Kitabın arkasına beyaz bir kağıt yerleştirerek gölgeyi gözlemliyor. Aşağıdaki durumlardan hangisinde kitabın gölgesi daha büyük olur?
A) El fenerini kitaba yaklaştırdığında
B) El fenerini kitaptan uzaklaştırdığında
C) Beyaz kağıdı kitaba yaklaştırdığında
D) Kitabın boyutunu küçülttüğünde
Çözüm: Tam gölgenin büyüklüğü, ışık kaynağı ile cisim arasındaki mesafeye bağlıdır. Işık kaynağı cisimden uzaklaştıkça gölge küçülür, yaklaştıkça büyür. Doğru cevap A'dır.
3. soru: Zeynep, odasında gece lambasını yakıyor ve duvarda oluşan gölgeleri inceliyor. Elindeki kalemin gölgesinin bazen uzun, bazen kısa olduğunu fark ediyor. Aşağıdaki ifadelerden hangisi bu durumu en iyi açıklar?
A) Kalemin gölgesi, kalemin rengine bağlı olarak değişir.
B) Kalemin gölgesi, odanın sıcaklığına göre değişir.
C) Kalemin gölgesi, kalemin gece lambasına olan uzaklığına ve açısına göre değişir.
D) Kalemin gölgesi, duvarın rengine bağlı olarak değişir.
Çözüm: Tam gölgenin boyutu, ışık kaynağı ile cisim arasındaki mesafe ve açıya bağlıdır. Cisim ışık kaynağına yaklaştıkça gölge büyür, uzaklaştıkça küçülür. Açı değiştiğinde gölgenin şekli de değişir. Doğru cevap C'dir.
Anahtar Kelimeler: 5. sınıf tam gölge test çöz, tam gölgenin oluşumu test soruları, yeni nesil fen testleri, yazılı hazırlık testleri, kazanım testleri 5. sınıf